Monolit nedir, nasıl oluşur?

İlk olarak ABD’nin Utah eyaletinde ıssız çölün ortasında bir metal monolit bulunmuş ve tüm dünyanın ilgisini çekmişti. Yetkililer, bulunan yapının Stanley Kubrick’in ‘2001: A Space Odyssey’ filmindeki bloklara benzerliği sebebiyle bir hayran tarafından yerleştirildiği tahmini yürütmüştü. Gizemli yapının kaybolmasının ardından, önce Romanya'da sonrasında ise California eyaletinde yer alan Atascadero kasabasında yeni bir monolit keşfedildi.

 

ABD ve Romanya’da görülen gizemli monolitlere benzerliği ile dikkat çeken Göbeklitepe’de ortaya çıkan monolit, merak uyandırdı. Metal bloğun kimler tarafından ne amaçla araziye dikildiğinin belirlenmesine yönelik çalışma başlatıldı.

 

Göbeklitepe’de görülen metal blok üzerinde 'Ay'ı görmek istiyorsan gökyüzüne bak' yazısı dikkat çekti. Esrarengiz bir şekilde ortaya çıkan monolit hakkında detaylı bilgi araştırması başladı.

 

Monolit nedir?

 

Monolit, yekpare taş veya kayadan meydana gelen, görünüşte dağ benzeri bir jeolojik veya teknolojik, büyük boyutlu bir kitledir. Sıklıkla çok sert ve katı metamorfik kayadan olan bu kitleleri, genellikle erozyon açığa çıkarmıştır.

 

İsim Latince monolithus sözcüğünden gelir ki bu da Yunanca (monolithos) sözcüğünden gelmektedir. İngilizce ve Türkçeye ise Fransızca monolithe sözcüğünden geçmiştir.

 

Jeolojik Monolitler

 

Bugün yeryüzündeki en büyük üç monolit şunlardır:

 

Mount Augustus (Augustus Dağı), Avustralya

 

La Peña de Bernal, Meksika

 

Stone Mountain (Taş Dağı), Atlanta, Georgia, ABD

 

Diğer monolitlerden bazıları:

 

Kuzey Amerika

 

Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD

 

Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD

 

El Capitan, Kaliforniya, ABD

 

Enchanted Rock, Teksas, ABD

 

Haystack Rock, Britanya Kolumbiyası, Kanada

 

Avrupa

 

Frau Holle Stone, Almanya

 

Humber Stone, İngiltere

 

King Arthur's Stone, İngiltere

 

Logan Stone, İngiltere

 

Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık- 1814 yılında yok edilmiştir.

 

Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)

 

Afrika

 

Ben Amera, Moritanya

 

Brandberg Mountain, Namibya

 

Asya

 

Savandurga, Hindistan

 

Avustralya

 

Mount Coolum, Queensland

 

Mount Wudinna, Güney Avustralya

 

Güney Amerika

 

Paine Kuleleri, Şili

 

Antarktika

 

Scullin monoliti (İLKHA)