Rektör Özcoşar'dan Turizm İhtisas Üniversitesi Hedefine Vurgu

14-17 Kasım 2019 tarihinde Ankara’da organize edilen Travel Expo Ankara Turizm ve Seyahat Fuarı kapsamında “Sürdürülebilir Turizme Akademik Bakış” konulu bir Panel organizasyonu gerçekleştirildi.

Panele; MAÜ Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özcoşar’ın yanı sıra, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mazhar Mazhar Bağlı ve Kayseri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kurtuluş Karamustafa konuşmacı olarak katıldılar.

 Rektör Özcoşar konuşmasında, Kültür Turizmi olgusu ve önemine dikkat çekti ve şunları söyledi:

“Turizm endüstrisinin çok önemli bir bileşeni olan kültür turizmi; dar anlamıyla, değişik kültürleri ve kültür eserlerini görmek için yapılan seyahatler olarak tanımlanabilir. Ancak günümüzde artık; doğal alanları, anıtsal ya da sivil mimari yapıları, sanat ürünlerini, koleksiyonları, kültürel kimlikleri, gelenekleri ve dilleri kapsayan, somut ve somut olmayan kültürel mirasın tüm ürünlerini paylaşmayı ve tanımayı amaçlayan bir gezi türü olarak tanımlanmaktadır. Dünya Turizm Örgütü (WTO) verilerine göre, turizm hareketlerinin yaklaşık üçte birinin (%37) sanat, müzik, tarih,  dinsel vb. kültürel nedenler ile yapıldığı tahmin edilmektedir.

Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasının sahip olduğu doğa, tarih, kültür zenginliği ve çeşitliliği, ülkemizi kültür turizmi alanında iddialı bir konuma taşırken aynı zamanda ülkemizin kültür mirasını korumak ve yaşatmak için de önemli fırsatlar da sunmaktadır. Özellikle küçük ölçekli tarihi kentler için yeni yatırım ve iş olanaklarını, ekonomik kalkınma ve rekabet gücünü artıran seçenekleri de gündeme getirmektedir.

Mardin’in Turizm Potansiyeli

Mardin ili coğrafi konum itibariyle Mezopotamya’dan ve Doğudan (İpekyolu) Anadolu’ya açılan ticaret yolları üzerinde olması ve Bereketli Hilal olarak adlandırılan bölgenin tam merkezinde bulunması nedeniyle, tarih boyunca birçok medeniyetin odağında yer almıştır. Bu nedenle, Mardin ili, dil ve kültürel çeşitlilik bakımından oldukça zengindir.

Mardin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün verilerine göre 2019 yılı itibariyle, Mardin İli sınırları içinde 133’ü Arkeolojik Sit Alanı, 4’ü ise Kentsel Sit Alanı olmak üzere toplam 137 Sit Alanı bulunmaktadır. Buna ek olarak, Sivil Mimarlık Örneği olarak 811, Kalıntı olarak 8, Dinsel Yapılar olarak 152, Kültürel yapılar olarak 69, İdari yapı olarak 15, Askeri yapı olarak 3 Endüstriyel Ticari yapı olarak 30, Mezarlık olarak ise 23 yapı olmak üzere toplam 1110 Taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır.

Tarihi kimliği ve geleneksel dokusunu koruyabilmiş ve hala el sanatları üretiminin yapıldığı,  canlı kentlerden biri olan Mardin, sahip olduğu bütün değerleri ile özel bir kenttir. Kentte, farklı devletlerin egemenliği altında kaldığı süreç içerisinde dini ve sivil (profan) birçok mimari eserin inşa edilmiştir.

Yüksek bir tepe üzerine kurulan Mardin, eğimli araziden kaynaklı, teraslama şemasıyla zaman içerisinde oluşan kent dokusuna sahiptir. Kentteki bu yerleşim şeması ve mimari açıdan kendine has özellikleriyle tarihi ortaçağ kent dokusunu büyük oranda koruduğu söylemek mümkündür. Kent, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aday olup Mardin merkez, Midyat merkez, Savur ilçe merkezi ve Dara Ören yeri gibi özgün yapılarıyla kentsel sit alanı olarak tescil edilmiştir.

Hedefimiz Kültür Turizmi İhtisas Üniversitesi Olmak

Bizim üniversite olarak gündemimize aldığımız konu şudur: UNESCO’nun Dünya Kültürel Miras Listesinde yer almak isteyen Mardin şehri için Mardin Artuklu Üniversitesi olarak biz ne yapabiliriz?

Üniversitemizin vizyonunu benim de içinde bulunduğum kuruluş aşamasında Sosyal Bilimler Üniversitesi olarak tanımlamıştık. Bunun ile birlikte Mardin Artuklu Üniversitesi kurulduğu andan itibaren bölgenin somut kültürel varlıkları yanında dil, turizm, düşünce, din,  kültür ve medeniyet potansiyelini göz önünde bulundurarak kendisine kültür turizmini araştırma ve uygulama rolü de biçmiştir.

Aynı vizyonla devam edecek olsak; kentin tarihi dokusunu koruma maksatlı araştırmaları raporlaştırabilir ve sonuçta çok sıradan ve alışıla gelmiş tavsiyelerde bulunabilirdik. Ancak biz bir adım daha öteye geçip kentin bütününü sahiplenecek sorumluluk anlayışı ile hareket etmeyi üniversite vizyonumuza da uygun bulduk ve daha spesifik bir alana odaklanarak; Kültür Turizmi İhtisas Üniversitesi olma kararı aldık.

Yüksek Öğretim Kurulunun bölgesel imkânları ve gelişme alanlarını bir arada değerlendirerek üniversitelerin bulundukları bölgeye  hizmetlerinin önem kazanması ve başarılı olması için ihtisas üniversiteleri projesinden hareketle biz de; bölgesel kalkınma odaklı misyon farklılaşması ve ihtisaslaşma projesi  kapsamında Mardin Artuklu Üniversitesinin hedefini Kültür Turizmi İhtisas Üniversitesi olarak yeniledik. Böylece ülkemizin ilk ve tek Kültür Turizmi İhtisas Üniversitesi olarak amacımız; Kültür Turizminin ülkemiz ve bölgemizde; her alanda kârlı (profitable), sürdürülebilir (sustainable) ve sorumlu (responsible) turizm anlayışı ile gelişmesine rehberlik etmek olacaktır.

Yine Kültür Turizminin geliştirilmesi çalışmalarında turizmin bütün paydaşlarının ve bileşenlerinin; Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nün (UNWTO) "Turizm İçin Etik Kuralları"na, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi ICOMOS'un "Uluslararası Kültür Turizmi Tüzüğü"ne, Europa Nostra'nın "Kültür Turizminin Teşvik ve Denetimi" ile ilgili "Malta Bildigesi'ne uyum çerçevesinde hareket etmelerini sağlamak Kültür Turizmi İhtisas Üniversitesi olma temel gerekçelerimizden olacaktır.

Mardin Artuklu Üniversitesi, odak alanı olan kültür turizmi alanını seçerken Bölgenin potansiyelini göz önüne alarak karar vermiştir. Daha doğru bir ifadeyle bölgenin potansiyelinin üniversitemizin odak alanlarını belirlemede etkili olduğu da söylenebilir.