Rıfat Direkçi / Yazar

Sevgili okurlarım; 1.makalenin son bölümünde bir kesitle başlamak isterim izninizle. Bugün meslek öğrenecek çırak bulamayan sanatkârların 45-60 yaş aralığındaki temsilcileri bittiğinde yeni sanatkârlar bulabilmek için “çıra (mumla) ile arama” durumuna gelinecektir.

Onun için Mesleki Yeterlilik Belgesi ile beraber zorunlu 8 +4 yıllık eğitimden sonra mesleğe yönlendirme yolu açılmalı ve tahsilini “açık mesleki alanda üniversite eğitimi ” yolunda açılarak devam edebilme planlaması yapılmalıdır. Gençler işletmelerde istihdama yönelecek, işsizler ordusu azalacak. Ama burslarla desteklenmeli, öğrenci haklarından eksiksiz yararlanması sağlanmalıdır.

Yeni belge zorunluluğu kararı istihdamı düşürmeden uygulanması ekonomiye katkı sağlayacak ve iş kazalarının azalmasına vesile olacaktır.

İnanıyoruz ki; meslekler fiili olarak korunarak “belgelendirmenin” gelecek topluma verilecek en güzel miras özelliğini taşıyacaktır! 19.04.2021.

1. Makale linki okumanızı öneririm.

https://www.midyathabur.com/meslekleri-koruyarak-belgelendirmek-4197yy.htm

2.Makale

MESLEKLERİ KORUYARAK BELGELENDİRMEK

"YENİ YÖNETMELİKTE SÜRE UZATILMALI VE ESNEKLİK SAĞLANMALIDIR."

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, aralarında ahşap mobilya imalatçısı, ayakkabı imalatçısı, boyama operatörü, baca yağlı kanal temizleme personeli, güzellik uzmanı ve kuaförün de bulunduğu toplam 16 meslek için Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu getirdi. .Belge  zorunluluğu olan meslek sayısı toplam 204 'e çıkarılmış oldu. Yeni eklenen 16 meslekle birlikte, "tehlikeli" ve "çok tehlikeli" sınıfta olup Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğuna sahip meslek sayısı 204'e yükseldi.

"Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğ" Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, iş kazaları açısından "tehlikeli" ve "çok tehlikeli" sınıftaki ahşap mobilya ile ayakkabı imalatçıları, baca yağlı kanal temizleme personeli, boyama operatörü, elektrik dağıtım şebekesi test görevlisi, güzellik uzmanı, kesimci (ayakkabı), kuaför, mobilya döşemecisi, raylı sistem araçları elektrik bakım ve onarımcısı, raylı sistem araçları elektronik bakım ve onarımcısı, raylı sistem araçları mekanik bakım ve onarımcısı, raylı sistemler sinyalizasyon bakım ve onarımcısı, saraciye imalatçısı, sayacı, zeytinyağı üretim operatörü meslekleri için Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu getirildi. Bu yeni dönemde  işletmelerin işlerinde aksaklık yaşanmaması ve çalışanların mağdur olmaması  için çalışanlar belgelendirilinceye kadar  kolaylık sağlanmalıdır.

BELGESİ OLMAYANLAR

Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler yasanın yayınlanması ile birlikte bu işletmelerde bugünden itibaren 12 ay sonra çalıştırılamayacak. "Mesleki Eğitim Kanunu"na göre ustalık belgesi alanlar ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için belge şartı aranmayacak.

Bu kapsamdaki denetimler iş müfettişlerince yapılacak. Tebliğ hükümlerine aykırı davranan işveren veya işveren vekilleri hakkında idari para cezası uygulanacak.

"Mesleki Eğitim Kanunu"na göre ustalık belgesi alanlar ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için belge şartı aranmayacak.

USTA VE KALFALARIN LİSE DİPLOMASI ALMANIN ÖNÜ AÇILDI

"Milli Eğitim Bakanlığı, Ortaokul mezunu olup liseye kayıt yaptırmayan yahut kayıt yaptırıp liseye devam etmeyen (ara sınıflar dahil) herkese bir imkan tanımıştır.

Bu durumda olanlar 4 Şubat 2022 tarihine kadar bir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesine (Meslek Lisesine) kayıt olursa bu güne kadar devam etmiş sayılacak. Sigortası yapılacak ve her ay Devlet bu öğrencilere 1276 TL ve üzerinde ücret verecektir.

Ayrıca lise diploması almaya da hak kazanmış olacaklardır.

Yaş şartı aranmaksızın bu durumda olanların ayrıntılı bilgi almak ve kayıt yaptırmak üzere en yakın Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerine (Meslek Liselerine) başvurmaları gerekmektedir. "

Bu imkândan: ortaokul diploması olan herkes ve liseyi herhangi bir sınıftan terk etmiş herkes yararlanabilir. Herhangi bir Meslek Lisesi'ne aşağıdaki belgeleri ibraz ederek başvuruda bulunabilirsiniz.

-2 Adet vesikalık fotoğraf

-Ortaokul diploması

Bu konu ile detaylı bilgi için, mutlaka 4 Şubat 2022 öncesi en yakın Mesleki Eğitim Merkezi veya Mesleki Anadolu liselerine uğrayıp detaylı bilgi almalı.

Mesleki Eğitim Merkezlerinde öğrenciler haftada bir gün okula devam ederken diğer günler, iş yerinde eğitim alacaklar. Yeni uygulama ile birlikte sanatkârlarımızın elinin altında lise mezunları ve kalfa, usta ve işyeri açma belgesi yanı sıra birde lise diploması alabilecek.  Usta öğreticilerin gözünün önünde çıraklık, kalfalık ve ustalık sürecinde bilgilenme, el becerisi ve deneyim de kazanma imkânı olacaktır. Esnaf ve sanatkârlarımız için çok faydalı bir çalışma olduğunu düşünüyorum.

Bu yeni projenin başarılı olmasını temenni ediyorum. Yalnız şu anda sürecin sekteye uğramaması için esneklik yapılmalı. En önemli sorun bazı işyeri sahiplerin ustalık, usta öğreticilik belgesi yok ya da belgeleri var fakat vergi ve sicil kaydı bulunmamaktadır. Bir de bazı sektörler yeni eklendiğinden Mesleki Anadolu Liseleri’nde usta öğretici belge sahibi kişiler bulunmamaktadır. Bu kişiler istihdam edilmediğinden velileri ve öğrencileri tedirgin ve mağdur etmektedir. İşverenler eleman almak ve bu yeni yasadan faydalanmak istiyor fakat alt yapısı eksik olduğundan mağdur durumdalar.

Bu yapılacak uygulama mesleklerin korunması ve yok olmaması için çok güzel bir çalışma modelidir. Bu yeni dönem için, mesleki lisesinden direkt iş sahibi, nitelikli bir öğrenci, bir kalfa hatta bir usta olarak mezun olacak, bu sayede kendi yaşamında iş derdine düşmeyecek. Lakin esneklik yapılmalıdır.

Şu anda öğrenciler, öğretmenler ve veliler okulla bir bağ kuramayan, okul hayatı sıkıntılı ve sorunlu olan öğrencilerle okuldan haz almadan ve bir gaye olmadan okul içinde zamanlarını heder etmekteydi. Bu yapılacak uygulamayla öğrenciler diplomalarını alacak ve iş sahibi olabilecek ve  aktif iş gücüne katkıları olacaktır.

Usta öğreticilik belgesi bulunmakta sıkıntı çekilen; Tesisat, Bilgisayarlı muhasebe, kasap v.b bazı meslek gruplarıdır. Bu durumda gençlerin yapmak istedikleri işi tercihleri dışında yaptığında mutsuz oluyorlar ve çaresiz başka mesleklere yönelmek zorunda kalıyorlar. Bu da gençlerimizin kendi iş yaşantısında sürdürülebilirliğine olumsuz yönde etki ediyor.

Bir diğer sorunda; İşyerinin yeterli kapasitede olmaması genel itibariyle küçük işyeri olması, sicil kaydı olmaması, işyerinde usta öğretici istihdam edilmemesi ve ayrıca usta öğreticilik sınav merkezinin ilçede yapılmamasıdır. Mardin de geç saatlerde e-sınavların yapılması da bu sorunun bir parçasıdır ve çözümlenmesi gerekir. Kişi ustalık ’tan sonra usta öğreticilik belgesi almak için başvurusu olsa bile İl de yapılan e-sınav merkezine gitmiyor. Neden derseniz, il dışından gelenlerin sınav saati akşam geç vakitte yapılmaktadır. Örnek 17:00-18:00-19:00 geç saatler arasında olmakla birlikte herkesin şahsi aracı bulunmayabilir. Toplu taşıma servisleri ‘de 18:00’ den sonra araç servisleri olmadığından dolayı farklı sorunlara sebep olmaktadır.

Son zamanlarda dünyada ve ülkemizde de yaşanan ekonomik küresel kriz, işletmelerin işlerin düşmesine, gelir ve satışlarda daralmaların yaşanmasına sebep olmuştur. İşletmelerde çalışanlar ve yeni mezunlar işsizlikle karşı karşıya kalması muhtemeldir.

Çözüm için birebir sektör ve işverenlerin görüş ve beklentilerine kulak verilmeli işten çıkışların önü kesilmeli, kalıcı kısa ve uzun vadeli çözümler geliştirilmelidir.

Sorunlar ve sıkıntılar çözülmez değildir. Yeter ki önerileri muhataplarından dinlemek ve çözüm geliştirmek gerekir.

Güzel ve mutlu işletmelerin varlığı, mutlu ve huzurlu çalışanlar olmasını sağlayacaktır.

Saygılarımla..

İş Geliştirme Mentörü/ Danışmanı

Sayın Dr. Musa Tuncay katkılarından dolayı kendilerine teşekkür ediyorum.

Sağlıklı günler dilerim.