Doğada karşılaşılan yaralanmalarda ilk yardım hayat kurtarıyor

Siirt Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Çimen Sabaz, doğada meydana gelen yaralanmalarda ilk yardımın hayati önem taşıdığını vurgulayarak, ısırık ve sokmalar ile suda boğulmalarda uygulanması gereken ilk yardım adımlarını açıkladı.

 

Piknik alanları gibi doğa koşullarında en sık görülen yaralanmaların arı, akrep, kene ve örümcek ısırıkları olduğuna dikkat çeken Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü Öğretim Üyesi Sabaz, bu yaralanmalarda kızarıklık, kanama, ödem, hassasiyet ve ısı artışının yaygın olduğunu belirtti.

 

Sabaz, özellikle piknik alanları ve su kenarlarında yaşanan kazalarda ilk yardımın nasıl yapılması gerektiğini, hangi kuralların mutlaka bilinmesi gerektiğini ve ilk yardım eğitiminin kimlerden ve nasıl alınması gerektiğini açıkladı.

 

Acil durumlara hazırlıklı olmanın ve ilk yardım bilgisine sahip olmanın önemini vurgulayan Sabaz, ilk yardımın doğru ve hızlı uygulanmasının hayati tehlike oluşturan durumlarda hayat kurtarıcı olabileceğini belirtti.

 

"Doğada en sık karşılaşılan yaralanmalar ısırık ve sokmalar"

 

Doğa koşullarında karşılaşılan yaralanmalarda hızlı ve doğru ilk yardımın önemini vurgulayan Sabaz, şöyle konuştu:

 

"Piknik alanı gibi doğa koşullarında en sık karşılaşılan yaralanmalardan biri, arı, akrep, kene ve örümcek gibi canlılardan kaynaklanan ısırık ve sokmalardır. Bu yaralanmalarda, ısıran ya da sokan canlının türüne ve zehrin derecesine göre kızarıklık, kanama, ödem, bül oluşumu, hassasiyet ve ısı artışı gibi lokal belirtiler yaygın olarak gelişir. Bazı bireylerde ise, ısıran ya da sokan canlının enjekte ettiği zehire bağlı olarak sistemik ve daha ciddi sonuçlar doğabilir. Bu tür yaralanmalarda bilinmesi gerekenlerden biri, ısırılan bölgenin gözlenmesidir. Belirtilerin ortaya çıkış süresi bazen dakikalar içerisinde olurken, bazen daha uzun sürelere yayılabilmektedir. Bu canlılar, vücutlarının çeşitli yerlerinde iğne ve toksik madde içeren keseler bulundurur. Bu nedenle, zehirlerini soktukları bölgeden vücuda enjekte ederler. Bu tür durumlarda, acil müdahale ve tıbbi tedavi sağlanıncaya kadar zehrin vücuda yayılarak sistemik etki göstermesini engellemek temel amaç olmalıdır."

 

Zehirli ısırık ve sokmalarda ilk yardım nasıl olmalı?

 

Bu tür durumlarda uygulanabilecek temel ilk yardım hakkında önemli bilgileri paylaşan Sabaz, "Dolaşımı hızlandırmamak için yaralı hareket ettirilmez. Dolaşımın hızlanması zehrin vücuda yayılımını hızlandırır. Isırılan bölgede travmayı artırmamak için asla kanatılmaz. Isırılan bölgede dakikalar içerisinde ödem artacağı için yüzük, bilezik vb. aksesuarlar çıkarılmalıdır. Isırılan bölge en az 5 dakika bol su ve sabunla yıkanmalıdır. Isırılan bölgeye buz uygulaması yapılabilir. Bu uygulama, hem ödem gelişimini yavaşlatmak hem de ağrıyı azaltmak için katkı sağlayacaktır. Yaralı, tıbbi yardım beklerken bilinci açıksa yarı oturur pozisyonda, bilinci kapalı ise koma pozisyonunda tutulmalıdır. Arı sokmalarında alerjik reaksiyon gelişimi yönünden 30 dakika kadar yaralı gözlenmelidir. Arının soktuğu bölge ağız, boğaz ya da hava yoluna yakın bir bölge ise veya birden fazla arı tarafından sokma olmuşsa, hiç beklemeden 112 aranmalı ve tıbbi yardım istenmelidir. Özellikle kene sokmalarında, keneyi vücut yüzeyinden ayırmak için üzerine kolonya vb. herhangi bir madde dökülmemelidir." ifadelerini kullandı.

 

Piknik alanlarında boğulmalara dikkat

 

Suda boğulmaların özellikle gençler ve çocuklar arasında, sulama kanalları ve göletlerde sıkça görüldüğünü vurgulayan Sabaz, "Boğulma sırasında, soluk borusunun girişinin kasılmasına bağlı olarak az miktarda su akciğerlere gider. Geriye kalan su soluk borusu ve yemek borusu girişinde kalır. Bu nedenle, sudan çıkarılan kazazedeye hemen suni solunum başlanmalıdır. Yutulmuş veya mideye gitmiş olan suyu çıkartmak için karına bası uygulama veya baş aşağı tutma gibi uygulamalar yapılmamalıdır. Sudan kurtarma sırasında, kazazedenin boynu çok fazla hareket ettirilmemelidir. Kazazedenin ıslak giysileri çıkarılıp, elde bulunan imkanlarla vücut ısısı korunmaya veya artırılmaya çalışılmalıdır." uyarısında bulundu.

 

Suda boğulmalarda kazazedenin kalbi durmuşsa zaman kaybetmeden suni solunum ve kalp masajına başlanması gerektiğini vurgulayan Sabaz, "İlk yardımcı yalnızsa, sudan kurtardığı kişiye temel yaşam desteğini 2 dakika boyunca (2 suni solunum ve 30 kalp basısı / 5 döngü) uyguladıktan sonra 112’yi arayıp yardım istemelidir. Eğer birden fazla ilk yardımcı varsa, bir kişi suni solunum yaparken, bir kişi kalp basısı uygulamalıdır," tavsiyesinde bulundu

 

İlk yardım eğitimi nereden ve nasıl alınmalı?

 

İlk yardım eğitiminin Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlardan alınması gerektiğini belirten Sabaz, "Bu eğitimler 16 saat sürer ve adaylar eğitim sonunda yazılı ve uygulamalı sınava tabi tutulur. Sınavda başarılı sayılan adaylar ilk yardım sertifikası almaya hak kazanmaktadır. " dedi. (İLKHA)